Types of Apple in India: नमस्कार, फ्रूटजगत.इन च्या प्रिय वाचकांनो! सफरचंद हे फळ सर्वांनाच आवडते, नाही का? लाल-हिरवी रंगाची ही फळे चवीने गोड असतात आणि आरोग्यासाठीही खूप फायदेशीर. भारतात सफरचंदाची शेती मुख्यतः उत्तरेकडील राज्यांमध्ये होते, पण गेल्या काही वर्षांत नवीन जातींमुळे इतर भागांतही लागवड वाढत आहे. आजच्या या लेखात आपण “Types of Apple in India” म्हणजे भारतात उपलब्ध असणाऱ्या सफरचंदाच्या प्रमुख प्रकारांबद्दल बोलणार आहोत. मी फळशेतीचा तज्ज्ञ म्हणून सांगतो की, योग्य जाती निवडली तर उत्पादन दुप्पट होऊ शकते. चला, या फळाच्या जगात डुबकी मारूया.
सफरचंद म्हणजे काय आणि भारतात ते का प्रसिद्ध आहे?
सफरचंद हे मूळचे युरोप आणि आशियातील फळ आहे, पण भारतात ते शेकडो वर्षांपासून लागवड होत आहे. हे फळ थंड हवामानात चांगले येते, कारण झाडांना ‘चिलिंग आवर्स’ म्हणजे थंडीचे तास लागतात. भारतात जम्मू-काश्मीर, हिमाचल प्रदेश आणि उत्तराखंड ही राज्ये सफरचंद उत्पादनात आघाडीवर आहेत. येथे दरवर्षी लाखो टन सफरचंद तयार होते, जे देशभर विकले जातात. किंमत एक किलो ५० ते २०० रुपयांपर्यंत असते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळतो. पण उष्ण भागातही कमी थंडी सहन करणाऱ्या जाती आल्या आहेत, ज्यामुळे महाराष्ट्र किंवा दक्षिण भारतात प्रयोग होत आहेत. माझ्या २० वर्षांच्या अनुभवात, मी पाहिले आहे की स्थानिक हवामानानुसार जाती निवडणे हे यशाचे रहस्य आहे.
भारतातील सफरचंदाचे प्रमुख प्रकार आणि त्यांची वैशिष्ट्ये
भारतात सफरचंदाच्या शेकडो जाती आहेत, पण व्यावसायिकदृष्ट्या काहीच लोकप्रिय आहेत. या जातींना मुख्यतः ‘डेलिशस’ गट, देशी जाती आणि आयातित जातींमध्ये विभागता येईल. प्रत्येक जातीची चव, आकार आणि लागवडीचे ठिकाण वेगळे आहे. मी माझ्या क्षेत्रीय दौर्यातून गोळा केलेल्या माहितीवरून सांगतो की, नवीन शेतकऱ्यांनी या जातींची निवड करावी.
१. रेड डेलिशस (Red Delicious)
ही भारतातील सर्वाधिक लोकप्रिय जाती आहे. फळे लाल रंगाची, मोठी आणि गोड चवीची असतात. ही जात थंड हवामानात चांगली येते आणि जम्मू-काश्मीर तसेच हिमाचल प्रदेशात मोठ्या प्रमाणात लागवड होते. फळे लांब आकाराची असतात आणि साठवणुकीसाठी उत्तम. मी एकदा काश्मीरमधील एका बागेत ही फळे चाखली, त्यांची गोडवा अविस्मरणीय होती. ही जात ७०० ते १००० चिलिंग आवर्सची गरज असते आणि रोगांना प्रतिकारक्षम आहे.
२. गोल्डन डेलिशस (Golden Delicious)
पिवळ्या रंगाची ही फळे गोड आणि रसाळ असतात. ही जात हिमाचल प्रदेश आणि उत्तराखंडात चांगली येते. फळे मध्यम आकाराची असतात आणि बेकिंग किंवा ज्यूससाठी वापरली जातात. या जातीला ६०० ते ९०० चिलिंग आवर्स लागतात. काश्मीरमध्येही ही जात यशस्वी आहे, आणि तिची चव थोडी अम्लीय असते ज्यामुळे ती आरोग्यदायी ठरते. शेतकऱ्यांसाठी ही जात सोपी आहे, कारण झाडे लवकर फळ देतात.
३. आंब्री (Ambri)
ही देशी काश्मिरी जात आहे, जी स्थानिक बाजारात खूप मागणी आहे. फळे हिरवी-लाल मिश्रित रंगाची, खूप गोड आणि सुगंधी असतात. जम्मू-काश्मीरच्या उंच भागात ही जात नैसर्गिकरित्या येते. फळे थोडी सपाट आकाराची असतात आणि साठवणुकीत टिकतात. माझ्या मते, ही जात पारंपरिक शेतीसाठी उत्तम आहे, कारण ती रोगांना नैसर्गिक प्रतिकार करते. ही जात ८०० ते १२०० चिलिंग आवर्सची मागणी करते.
४. ग्रॅनी स्मिथ (Granny Smith)
हिरवी रंगाची ही जात अम्लीय चवीची असते, जी सॅलड किंवा कुकिंगसाठी वापरली जाते. भारतात ही आयातित जात आहे, पण हिमाचल आणि उत्तराखंडात लागवड होते. फळे कुरकुरीत आणि लांब टिकणारी असतात. कमी थंडी सहन करणारी ही जात उष्ण भागातही प्रयोग केली जाते. मी एका शेतकऱ्याकडून ऐकले की, ही जात विटामिन सी ने भरपूर आहे.
५. फुजी (Fuji)
ही जपानी मूळची जात गोड आणि कुरकुरीत असते. भारतात हिमाचल प्रदेशात ही जात वाढत आहे. फळे मोठी आणि लाल-पिवळी असतात. ही जात ५०० ते ८०० चिलिंग आवर्सची असते, त्यामुळे थोड्या उष्ण भागातही शक्य आहे. बाजारात या फळांची मागणी वाढत आहे, कारण ती ताजी खाण्यासाठी उत्तम.
६. हनीक्रिस्प (Honeycrisp)
कुरकुरीत आणि गोड-अम्लीय चवीची ही जात नवीन आहे. उत्तर भारतात ही लागवड वाढत आहे. फळे मोठी आणि रंगीबेरंगी असतात. ही जात रोगप्रतिकारक आहे आणि उत्पादन चांगले देते.
इतर जाती जसे की रॉयल डेलिशस, महाराजी, किन्नौर आणि शिमला सफरचंदही प्रसिद्ध आहेत, ज्या स्थानिक वैशिष्ट्यांनुसार निवडता येतील.
Types of Pomegranate in India: भारतातील डाळिंबाच्या प्रमुख प्रकारांची ओळख आरोग्यदायी फायदे!
भारतात सफरचंद लागवडीसाठी उपयुक्त टिप्स
सफरचंदाची शेती यशस्वी करण्यासाठी माती अम्लीय (pH ५.५ ते ६.५) असावी. रोपे ४ ते ६ मीटर अंतरावर लावा आणि सिंचनाची व्यवस्था करा. पहिल्या वर्षी फळे काढू नका, जेणेकरून झाड मजबूत होईल. कीटकनाशकांचा वापर कमी करा आणि सेंद्रिय खत वापरा. नवीन कमी चिलिंग जाती जसे की अॅना किंवा डॉर्सेट गोल्डन उष्ण भागात चांगल्या आहेत. तापमान १० ते २५ डिग्री सेल्सिअस आदर्श आहे.
सफरचंदाचे आरोग्य फायदे
सफरचंदात फायबर, विटामिन सी आणि अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर असतात, जे पचन सुधारतात, हृदय निरोगी ठेवतात आणि वजन नियंत्रित करतात. रोज एक सफरचंद खाल्ल्याने डॉक्टर दूर राहतो, हे म्हणजे खरे आहे!
Types of Papaya in India: पपईचे 8 प्रकार मराठीत जाणून घ्या सविस्तर माहिती!
समारोप: तुमच्या शेतीसाठी योग्य सफरचंदाची जात निवडा
भारतात सफरचंदाची शेती ही मोठी संधी आहे, पण “Types of Apple in India” समजून घेऊनच पुढे जा. थंड भागात रेड डेलिशस किंवा आंब्री, तर नवीन भागात फुजी किंवा हनीक्रिस्प निवडा. माझ्या अनुभवाने सांगतो, चांगले नियोजन केले तर हे फळ तुम्हाला समृद्ध करेल. अधिक जाणून घेण्यासाठी कृषी विभागाशी बोला. फ्रूटजगत.इन वर असे लेख वाचत राहा आणि तुमची बाग फुलवा!
1 thought on “Types of Apple in India: भारतातील सफरचंदाचे विविध प्रकार, उत्तम जाती निवडून शेतीत यश मिळवा!”